Tijdens het bruisende Nederlands Film Festival in Utrecht vond op 1 oktober een bijzondere mijlpaal plaats: de lancering van het inclusiepact Inclusieve Media én het opleidingsprogramma Ramp Up. Deze initiatieven zorgen voor nieuwe kansen voor jonge acteurs en makers met een beperking. Samen met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en partners uit de film- en zorgsector slaat stichting Wild Lam de handen ineen om structurele verandering teweeg te brengen en échte inclusie op het scherm én achter de schermen mogelijk te maken.
Beeld: © Evelien Hogers fotografie
Roos van Otterdijk en Hidde Simons
‘Kun je niet beter iets zoeken in administratie?’ staat groot op het scherm in de Stadsschouwburg van Utrecht, waar de lancering van het inclusiepact plaatsvindt. Opmerkingen als deze zijn mensen met een beperking helaas niet vreemd. Maar dat is niet waar de acteurs en makers die meedoen aan Ramp Up van stichting Wild Lam naar hebben geluisterd. Deze mensen gaan een intensief traject aan om hun doel waar te maken: een plek veroveren in de media.
Het is heel waardevol om met acteurs te werken die een onderwerp écht voelen.
Artistieke waarde
Dat is dan ook één van de redenen waarom er meer acteurs met een handicap zouden moeten zijn, vindt talentontwikkelaar Hidde Simons. “Het is heel waardevol om met acteurs te werken die een onderwerp écht voelen”, vertelt hij. “Tijdens de repetities voor Handicapable kwamen er verhalen en emoties naar boven die mensen die niet weten hoe het is om een beperking te hebben nooit zouden kunnen naspelen”, vertelt Simons. “Het heeft dus echt artistieke waarde, naast het feit dat het gewoon doodzonde is om het talent dat deze mensen hebben verloren te laten gaan.”
Het ontstaan van Ramp Up en het inclusiepact is te danken aan regisseur Mari Sanders, vertelt Hidde. De regisseur werkte aan zijn speelfilm Get Up Stand Up, over twee mensen die elkaar ontmoeten in een revalidatiecentrum. Tijdens de casting merkte hij dat er in Nederland nauwelijks acteurs met een fysieke beperking zijn. Mari had eerder een acteur zónder beperking in een rolstoel gezet, maar dat voelde niet goed meer. Bovendien weet alleen iemand met een beperking écht over te brengen hoe dat is.
Lancering inclusiepact en Ramp Up
Bij de opening zijn allerlei partijen aanwezig die betrokken zijn bij het inclusiepact en Ramp Up. De cast van de NPO-Serie Handicapable, de lichting nieuw talent van Ramp up, en het partnernetwerk van inclusiepact PACT MEDIA. De feestelijke dag begon al om 09.30 uur in de ochtend met een toegankelijke vertoning van serie Handicapable in de Stadsschouwburg: de eerste serie van stichting Wild Lam. Het verhaal gaat over een participatiebootcamp voor een groep jongeren met een beperking, met als doel ze verder te helpen op de arbeidsmarkt. Omdat dit een onderwerp is waar de acteurs in het echte leven mee te maken krijgen, is de lijn tussen fictie en realiteit soms dun is.
Toen ik auditie deed bij de toneelschool, was ik niet welkom. Ik zou toch niet kunnen dansen en zingen.
De geboorte van Ramp Up
Uit de casting voor Get Up Stand Up ontstond Ramp Up, een intensief traject waarin acteurs met een beperking professioneel worden opgeleid en begeleid. Een van de mensen die zich aansloot bij de allereerste lichting van Ramp Up was Roos. “Ik was als kind alleen maar bezig met theater en acteren,” vertelt ze. “Maar toen ik auditie deed bij de toneelschool, was ik niet welkom. Ik zou toch niet kunnen dansen en zingen. Ze zeiden: ga maar ergens anders kijken.”
Roos probeerde het bij andere opleidingen maar kreeg overal hetzelfde verhaal. “Toen dacht ik: dan maar niet, en ben ik uiteindelijk in de administratie gaan werken.” Pas jaren later kwam via Facebook een nieuwe kans. “Ik werd getagd in een oproep voor acteurs met een beperking. Ik dacht: ik kan het altijd proberen. En nu zit ik hier.”
Het inclusiepact Inclusieve Media
Maar alleen trainingen zijn niet genoeg. Daarom kwam er het inclusiepact, waarin partijen uit de hele film- en zorgsector samenwerken. “Als je representatie echt wilt veranderen, moet je het hele systeem aanpakken,” legt Hidde uit. “Dus niet alleen acteurs trainen, maar ook zorgen dat regisseurs, producenten en theateropleidingen weten hoe ze met inclusief talent kunnen werken.”
Het inclusiepact verbindt nu vier grote theateropleidingen, de Dutch Directors Guild, producenten, belangenorganisaties én de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland. “Zonder zorgmedewerkers op de set kun je sommige acteurs simpelweg niet laten meedoen. Dan krijg je situaties waarin iemand pas om elf uur kan opstaan, terwijl wij om negen uur willen draaien. Dat merkten we ook toen we hulp wilden aanvragen om te draaien in het buitenland. Er waren alleen opties voor vakantie in het buitenland, maar dit is gewoon werk.’
Een toevoeging voor de media
Sinds Roos drie jaar geleden bij Wild Lam kwam heeft ze gespeeld in de film A Lonely Banana Peel in the Middle of a Field, in aankomende film Get Up Stand Up en heeft ze een hoofdrol in de serie Handicapable. Ze hoopt dat er komende tijd meer op haar pad zal komen. Roos: “Acteren is iets waar ik heel veel passie uithaal, en dat vind ik heel belangrijk. Daarnaast denk ik dat wij gewoon een heel mooie toevoeging zijn aan de media en op de planken.”